QUY TRÌNH NUÔI CẤY NẤM ĐÔNG TRÙNG HẠ THẢO

Quy trình nuôi cấy nấm đông trùng hạ thảo cần sự tỉ mỉ và kiên trì. Hiện nay, đông trùng hạ thảo được nuôi cấy theo quy trình khép kín. Để biết được quy trình nuôi cấy nấm đông trùng hạ thảo như thế nào, hãy tham khảo bài viết dưới đây  để hiểu rõ hơn về cách nuôi cấy nấm đông trùng hạ thảo nhân tạo. 

 Đôi nét về đông trùng hạ thảo

Đông Trùng Hạ Thảo được biết đến như là một dạng cộng sinh. Cộng sinh giữa một loài nấm túi có tên khoa học là Cordyceps sinensis. Với ấu trùng của một loài côn trùng thuộc chi Hepoalus. Nơi phát triển trên cao nguyên Tây Tạng và dãy Himalaya. Loại ấu trùng này bị nhiễm nấm Cordyceps Sinensis. Sau đó nấm phát triển và ký sinh trên vật chủ. Mùa hè đến nấm ký sinh này vươn lên khỏi mặt đất và tạo thành sợi nấm. Đông y hay gọi với cái tên Đông Trùng Hạ Thảo. Đây được coi là một loại dược liệu quý hiếm. Với lượng hoạt chất Cordycepin và Adenosin cao. Nó có tác dụng tốt trong việc nâng cao sức khỏe. Đồng thời hỗ trợ điều trị bệnh hầu hết các loại bệnh mãn tính.

Đông trùng hạ thảo nuôi cấy

Đông trùng hạ thảo nuôi cấy là loại nấm được sinh ra ra nhờ nuôi trong phòng ươm. Nó được chiết xuất giống nấm đông trùng hạ thảo tự nhiên. Và được nuôi cấy trong phòng thí nghiệm. Đông trùng hạ thảo nuôi cấy được chăm sóc trong môi trường lý tưởng. Môi trường này gần giống với môi trường tự nhiên. Đông trùng hạ thảo nuôi cấy có ưu điểm được thu hoạch đúng lúc nấm đạt chuẩn. Trong điều kiện an toàn, sạch sẽ và vệ sinh

Các bước chuẩn bị để nuôi cấy nấm đông trùng hạ thảo

Để đảm bảo nuôi cấy nấm đông trùng hạ thảo thành công, cần chú ý các vấn đề sau:

Phòng nuôi cấy

  Phòng nuôi cấy nấm đông trùng hạ thảo phải được khử khuẩn vô trùng, đủ lượng ánh sáng và cân bằng đủ độ thoáng tự nhiên, không khí có sự đối lưu, hệ thống kệ giá vững chắc.

Độ ẩm

 Cần giữ độ ẩm từ 70-85%. Có hệ thống phun sương tự động là cần thiết.

Nhiệt độ

 Cần có hệ thống máy lạnh để duy trì nhiệt độ ổn định trong khoảng (18-200C). 

Giá thể nuôi cấy nấm đông trùng hạ thảo

Chuẩn bị giá thể để nuôi cấy nấm đông trùng hạ thảo là một trong những khâu quan trọng nhất. Là khâu quan trong trong quy trình nuôi cấy nấm đông trùng hạ thảo. Giá thể nuôi cấy nấm đông trùng hạ thảo là rất linh hoạt. Có thể là một hỗn hợp từ một số nguyên liệu ngũ cốc. Khoai tây, nước dừa, nhộng tằm xay và gạo lứt xay nhuyễn theo tỷ lệ 1.5:1.2:5. Ngoài ra, giá thể nuôi cấy nấm đông trùng hạ thảo còn được thêm một số vi chất khác nữa. Sau khi chuẩn bị xong giá thể nuôi cấy nấm đông trùng hạ thảo. Ta sẽ tiến hành hấp diệt trùng trong khoảng 2 tiếng và được đưa đến phòng nuôi.

Tiến hành nuôi cấy đông trùng hạ thảo trên giá thể ngũ cốc

Các bước nuôi cấy nấm đông trùng hạ thảo

Quá trình nuôi cấy nấm đông trùng hạ thảo được tiến hành theo 4 giai đoạn. Ươm sợi; Tạo giá thể;  Nuôi giá thể, và Thu hoạch.

Giai đoạn 1: Ươm sợi

Tại bước này, giống nấm sẽ được cấy vào giá thể. Cấy xong được chuyển đến phòng ít sáng. Điều kiện môi trường như sau: nhiệt độ 18-20 độ C, độ ẩm 75-80%, kín gió.

• Sau  một thời gian khoảng 15 ngày. Các sợi nấm sẽ ăn kín toàn bộ bề mặt của  giá thể và chuyển sang giai đoạn tạo quả thể.

Giai đoạn 2: Tạo quả thể

• Các lọ giá thể sau khi thực hiện xong giai đoạn nuôi sợi. Sẽ được đưa tới phòng chiếu sáng để kích thích tạo quả thể. Môi trường khoảng 18-20 độ C, độ ẩm 75-80%. Ánh sáng 12 tiếng mỗi ngày với mức độ 1000 Lux, nhiệt độ 220C. Chú ý: cần mở cửa phòng 2 lần mỗi ngày. Vào lúc sáng sớm và chiều tối mỗi lần 30 phút để đảm bảo không khí được lưu thông. Sau khoảng 15 ngày, các sợi nấm sẽ bắt đầu 

Giai đoạn 3: Nuôi quả thể

• Các hộp giá thể để được giữ nguyên nhiệt độ trong khi tăng độ ẩm Lên 80 đến 85%.  Ánh sáng được chiếu 12 tiếng trên ngày nhưng giảm cường độ xuống còn 700 Lux.
•  Mỗi ngày,  mở cửa phòng 2 lần để đảm bảo không khí được lưu thông. Giai đoạn nuôi quả thể cần được theo dõi thường xuyên. Như vậy chúng ta có thể phân loại và loaị  bỏ nhỏ các hộp bị hỏng. Sau khoảng hai tháng tính từ ngày ươm sợi. Nấm có thể thu hoạch được.  Sợi nấm trưởng thành có độ dài khoảng 3 đến 5 cm, đầu hình chùy, màu vàng rực.

Giai đoạn 4: Thu hoạch

• Khi quan sát thấy các ngọn nấm bắt đầu chuyển sang màu vàng đậm hơn so với phần thân. Mũ nấm có hình chùy thì Đông Trùng Hạ Thảo có thể thu hoạch được.
• Sợi nấm đông trùng hạ thảo tươi được thu hoạch bằng cách cắt sát với giá thể. Sau khi được thu hoạch có thể sử dụng ở dạng tươi hoặc sấy khô tùy mục đích sử dụng. 

• 

Tiến hành nuôi cấy đông trùng hạ thảo trên ký chủ nhộng tằm.

Mô tả qui trı̀nh nuôi nấm ĐTHT (C. militaris) trên ký chủ nhộng tằm

Qui trình nuôi nấm ĐTHT (C. militaris) trên ký chủ nhộng tằm được thực hiện như sau. Giống nấm C. militaris trên môi trường PSA (Potato succrose agar) đươc̣ tiếp tục nuôi trong môi trường cơ bản. Đó là (20 g/l sucrose, 20 g/l peptone, 0.5 g/l MgSO4.7H2O và 1g/l K2HPO4). Trong điều kiện 250C thời gian 4 ngày trên máy lắc với tốc đô ̣ 150 rpm. Dịch nuôi được lọc qua màng lọc để thu lấy dịch tiêm vào nhộng tằm

Nhộng tằm 9 ngày tuổi tính từ lúc tằm nhả tơ. Được cắt khỏi kén và được vê ̣sinh bề măṭ bằng cồn 700. Tiêm 75 µl dịch nuôi sau khi đã lọc vào mỗi phần nhộng tằm. Đưa keo chứa nhộng tằm nhiễm nấm C. militaris vào phòng nuôi được che tối với nhiệṭ đô ̣200C. Sau 10 – 12 ngày nuôi, chọn chọn nhộng tằm nhiễm nấm C. militaris vào keo nuôi mới có lót giấy thấm.

Đưa keo nuôi vào phòng nuôi và kích thích hình thành quả thể ở điều kiện như sau.  Ánh sáng 230C, 500 lux 12 giờ vào ban ngày. Và 170C trong 12 giờ ở điều kiện tối hoàn toàn vào ban đêm. Ẩm độ điều chỉnh 90-95%, thời gian 12 ngày.

Trong quá trình nuôi cấy nấm đông trùng hạ thảo trên ký chủ nhộng tằm. Khi ta thấy quả thể nhú ra từ nhông tằm bằng ngòi bút bi thì tiến hành nuôi quả thể như sau. Điều kiện nhiệt độ: 250C, cường độ ánh sáng  500 lux trong mỗi 4 giờ. Điều kiện tối hoàn toàn ở 250C trong 10 giờ.

Sau 60 ngày tính từ lúc tiêm nấm C. militaris vào nhông tằm tiến hành  thu hoạch quả thể.